આ ૪૦ શ્લોકોની એક હિન્દી કવિતા છે જે ભગવાન હનુમાન્ ચાલીસા (Hanuman Chalisa) ઉજવણી કરે છે, જેમને હિન્દુ પેન્થિયોનમાં શક્તિ, સમર્પણ અને સેવાના મૂર્ત સ્વરૂપ તરીકે માનવામાં આવે છે. આ ૪૦ મુખી હનુમાન ચાલીસા સુપ્રસિદ્ધ કવિ તુલસીદાસ દ્વારા ૧૬મી સદીમાં હનુમાનના ગુણો અને તેમના પરાક્રમી પરાક્રમોની પ્રશંસા કરવા માટે લખવામાં આવી હતી, જે તેને વધુ પવિત્ર ગ્રંથ બનાવે છે કારણ કે ગુજરાતી સહિત વર્તમાન વિશ્વમાં અનેક ભાષાઓમાં તેની જરૂર છે. આ ગુજરાતી સંદર્ભમાં તેનો ઉપયોગ માત્ર પૂજાના સાધન તરીકે જ નહીં, પરંતુ ગુજરાતી લોકોના સાંસ્કૃતિક વારસાની અભિવ્યક્તિ તરીકે પણ કરવામાં આવ્યો હતો. હનુમાન ચાલીસા હનુમાનના આશીર્વાદ વરસાવતા માનવામાં આવે છે જે રક્ષણ અને હિંમત આપે છે અને જીવનના તમામ અવરોધોને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.
Hanuman Chalisa Gujarati | હનુમાન ચાલીસા ગુજરાતી
દોહા
શ્રી ગુરુ ચરણ સરોજ રજ નિજમન મુકુર સુધારિ ।
વરણૌ રઘુવર વિમલયશ જો દાયક ફલચારિ ॥
બુદ્ધિહીન તનુજાનિકૈ સુમિરૌ પવન કુમાર ।
બલ બુદ્ધિ વિદ્યા દેહુ મોહિ હરહુ કલેશ વિકાર ॥
ધ્યાનમ્
ગોષ્પદીકૃત વારાશિં મશકીકૃત રાક્ષસમ્ ।
રામાયણ મહામાલા રત્નં વંદે-(અ)નિલાત્મજમ્ ॥
યત્ર યત્ર રઘુનાથ કીર્તનં તત્ર તત્ર કૃતમસ્તકાંજલિમ્ ।
ભાષ્પવારિ પરિપૂર્ણ લોચનં મારુતિં નમત રાક્ષસાંતકમ્ ॥
ચૌપાઈ
જય હનુમાન જ્ઞાન ગુણ સાગર ।
જય કપીશ તિહુ લોક ઉજાગર ॥ 1 ॥
રામદૂત અતુલિત બલધામા ।
અંજનિ પુત્ર પવનસુત નામા ॥ 2 ॥
મહાવીર વિક્રમ બજરંગી ।
કુમતિ નિવાર સુમતિ કે સંગી ॥3 ॥
કંચન વરણ વિરાજ સુવેશા ।
કાનન કુંડલ કુંચિત કેશા ॥ 4 ॥
હાથવજ્ર ઔ ધ્વજા વિરાજૈ ।
કાંથે મૂંજ જનેવૂ સાજૈ ॥ 5॥
શંકર સુવન કેસરી નંદન ।
તેજ પ્રતાપ મહાજગ વંદન ॥ 6 ॥
વિદ્યાવાન ગુણી અતિ ચાતુર ।
રામ કાજ કરિવે કો આતુર ॥ 7 ॥
પ્રભુ ચરિત્ર સુનિવે કો રસિયા ।
રામલખન સીતા મન બસિયા ॥ 8॥
સૂક્ષ્મ રૂપધરિ સિયહિ દિખાવા ।
વિકટ રૂપધરિ લંક જલાવા ॥ 9 ॥
ભીમ રૂપધરિ અસુર સંહારે ।
રામચંદ્ર કે કાજ સંવારે ॥ 10 ॥
લાય સંજીવન લખન જિયાયે ।
શ્રી રઘુવીર હરષિ ઉરલાયે ॥ 11 ॥
રઘુપતિ કીન્હી બહુત બડાયી (ઈ) ।
તુમ મમ પ્રિય ભરત સમ ભાયી ॥ 12 ॥
સહસ્ર વદન તુમ્હરો યશગાવૈ ।
અસ કહિ શ્રીપતિ કંઠ લગાવૈ ॥ 13 ॥
સનકાદિક બ્રહ્માદિ મુનીશા ।
નારદ શારદ સહિત અહીશા ॥ 14 ॥
યમ કુબેર દિગપાલ જહાં તે ।
કવિ કોવિદ કહિ સકે કહાં તે ॥ 15 ॥
તુમ ઉપકાર સુગ્રીવહિ કીન્હા ।
રામ મિલાય રાજપદ દીન્હા ॥ 16 ॥
તુમ્હરો મંત્ર વિભીષણ માના ।
લંકેશ્વર ભયે સબ જગ જાના ॥ 17 ॥
યુગ સહસ્ર યોજન પર ભાનૂ ।
લીલ્યો તાહિ મધુર ફલ જાનૂ ॥ 18 ॥
પ્રભુ મુદ્રિકા મેલિ મુખ માહી ।
જલધિ લાંઘિ ગયે અચરજ નાહી ॥ 19 ॥
દુર્ગમ કાજ જગત કે જેતે ।
સુગમ અનુગ્રહ તુમ્હરે તેતે ॥ 20 ॥
રામ દુઆરે તુમ રખવારે ।
હોત ન આજ્ઞા બિનુ પૈસારે ॥ 21 ॥
સબ સુખ લહૈ તુમ્હારી શરણા ।
તુમ રક્ષક કાહૂ કો ડર ના ॥ 22 ॥
આપન તેજ સમ્હારો આપૈ ।
તીનોં લોક હાંક તે કાંપૈ ॥ 23 ॥
ભૂત પિશાચ નિકટ નહિ આવૈ ।
મહવીર જબ નામ સુનાવૈ ॥ 24 ॥
નાસૈ રોગ હરૈ સબ પીરા ।
જપત નિરંતર હનુમત વીરા ॥ 25 ॥
સંકટ સે હનુમાન છુડાવૈ ।
મન ક્રમ વચન ધ્યાન જો લાવૈ ॥ 26 ॥
સબ પર રામ તપસ્વી રાજા ।
તિનકે કાજ સકલ તુમ સાજા ॥ 27 ॥
ઔર મનોરથ જો કોયિ લાવૈ ।
તાસુ અમિત જીવન ફલ પાવૈ ॥ 28 ॥
ચારો યુગ પ્રતાપ તુમ્હારા ।
હૈ પ્રસિદ્ધ જગત ઉજિયારા ॥ 29 ॥
સાધુ સંત કે તુમ રખવારે ।
અસુર નિકંદન રામ દુલારે ॥ 30 ॥
અષ્ઠસિદ્ધિ નવ નિધિ કે દાતા ।
અસ વર દીન્હ જાનકી માતા ॥ 31 ॥
રામ રસાયન તુમ્હારે પાસા ।
સદા રહો રઘુપતિ કે દાસા ॥ 32 ॥
તુમ્હરે ભજન રામકો પાવૈ ।
જન્મ જન્મ કે દુખ બિસરાવૈ ॥ 33 ॥
અંત કાલ રઘુપતિ પુરજાયી ।
જહાં જન્મ હરિભક્ત કહાયી ॥ 34 ॥
ઔર દેવતા ચિત્ત ન ધરયી ।
હનુમત સેયિ સર્વ સુખ કરયી ॥ 35 ॥
સંકટ ક(હ)ટૈ મિટૈ સબ પીરા ।
જો સુમિરૈ હનુમત બલ વીરા ॥ 36 ॥
જૈ જૈ જૈ હનુમાન ગોસાયી ।
કૃપા કરહુ ગુરુદેવ કી નાયી ॥ 37 ॥
જો શત વાર પાઠ કર કોયી ।
છૂટહિ બંદિ મહા સુખ હોયી ॥ 38 ॥
જો યહ પડૈ હનુમાન ચાલીસા ।
હોય સિદ્ધિ સાખી ગૌરીશા ॥ 39 ॥
તુલસીદાસ સદા હરિ ચેરા ।
કીજૈ નાથ હૃદય મહ ડેરા ॥ 40 ॥
દોહા
પવન તનય સંકટ હરણ – મંગળ મૂરતિ રૂપ્ ।
રામ લખન સીતા સહિત – હૃદય બસહુ સુરભૂપ્ ॥
સિયાવર રામચંદ્રકી જય । પવનસુત હનુમાનકી જય । બોલો ભાયી સબ સંતનકી જય ।
હનુમાન ચાલીસા ગુજરાતી પર નિષ્કર્ષ: Conclusion on Hanuman Chalisa Gujarati
ગુજરાતી ભક્તોને હનુમાન્ ચાલીસા (Hanuman Chalisa Gujrati) ખૂબ જ પસંદ છે, જેમાં તેઓ ગાઇડ અને ટ્યુટરની ભૂમિકાથી પણ આગળ નીકળીને પ્રેરણાના સ્ત્રોતમાં પરિવર્તિત થાય છે. સ્તોત્રોમાં ભક્તિની રેખાઓનો સમાવેશ થાય છે, અને અનુયાયીઓને જીવનની દરેક સમસ્યામાં મજબૂત અને સ્થિર બનાવે છે અને તે પછી હનુમાન જેવા મહાન બનવાની વિનંતી કરે છે, નિર્ભય, નિષ્ઠાવાન હોવાને કારણે કરુણાપૂર્ણ છે. આમ, ચાલીસાના ઉપદેશનો ઉપયોગ કરીને વ્યક્તિ ધર્મની આધ્યાત્મિકતાને તેના રોજિંદા જીવનમાં સમાવી શકે છે.
Also Read:- Shri Ram Chalisa in Hindi | Shree Bhairav Chalisa In Hindi